Przejdź do zawartości

Gąska siarkowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gąska siarkowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

gąskowate

Rodzaj

gąska

Gatunek

gąska siarkowa

Nazwa systematyczna
Tricholoma sulphureum (Bull.) P. Kumm
Führ. Pilzk. (Zwickau): 133 (1871)
Młody owocnik gąski siarkowej

Gąska siarkowa (Tricholoma sulphureum (Bull.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny gąskowatych (Tricholomataceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tricholoma, richolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1784 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Agaricus sulphureus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer, przenosząc go do rodzaju Tricholoma[1].

Ma 15 synonimów. Niektóre z nich:

  • Agaricus sulphureus Bull. 1784
  • Agaricus sulphureus Bull. 1784, var. sulphureus
  • Gymnopus sulphureus (Bull.) Gray 1821
  • Gyrophila sulphurea (Bull.) Quél. 1886[2].

Polską nazwę podał Stanisław Chełchowski w 1898 r.[3] W polskim piśmiennictwie mykologicznym miał też nazwę bedłka siarkowa[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnicy 3–8 cm, w młodym owocniku stożkowato wypukły, później płaski. Brzeg ostry, powierzchnia naga, czasami delikatnie łuskowata, podczas wilgotnej pogody śliska. Kolor siarkowożółty, oliwkowożółty, a miejscami czerwonobrązowy. W środku ciemniejszy i bardzo delikatnie pokryty purpurowymi płatkami[5][6].

Blaszki

Jaskrawożółte, grubawe, wycięte z ząbkiem[5]. Są rzadkie, co jest ważną cechą umożliwiającą rozróżnienie gąski siarkowej od podobnej gąski zielonki, która ma gęściejsze blaszki[6].

Trzon

Wysokość 4–10 cm, grubość do 2 cm, kształt walcowaty lub maczugowaty. Jest początkowo pełny, później pusty, siarkowożółty, pokryty rdzawymi włókienkami. Przy podstawie jest białawy i włochaty[6].

Miąższ

Żółty. Zapach niemiły, jak karbidu lub gazu świetlnego[5].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki dość duże, jajowate, gładkie, bezbarwne, o średnicy 9–12 × 5–7 µm[5].

Gatunki podobne

Podobna jest jadalna gąska zielonka (Tricholoma equestre), która ma biały miąższ, gęściejsze blaszki i nie wydziela nieprzyjemnego zapachu[5][6].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Gąska siarkowa występuje w Europie i Ameryce Północnej, została znaleziona również w Chinach[7][8]. W Europie Środkowej jest szeroko rozpowszechniona, ale występuje w rozproszeniu[9]. W Polsce jest dość pospolita[4].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Rośnie w lasach liściastych i mieszanych, na ziemi, wśród traw i opadłych gałęzi, bez szczególnych wymagań co do odczynu gleby. Często występuje pod sosnami. Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada[4].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Grzyb trujący. W stanie surowym zawiera substancje rozpuszczające krew (hemolizyny); spożycie powoduje lekkie zatrucie. Gotowana jest niejadalna z powodu nieprzyjemnego smaku[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-04-09] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-02].
  3. S. Chełchowski, Grzyby podstawkowe Królestwa Polskiego (Basidiomyces Polonici). Część 1. Audiobasidiomycetes. Podstawczaki (Basidomycetes) of Kingdom of Poland. Part. 1. Audiobasiomycetes, „Pamiętn. Fizjogr.”, 15, 1898, s. 1–258.
  4. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 670, ISBN 83-89648-09-1.
  5. a b c d e f E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 76, ISBN 83-7404-513-2.
  6. a b c d Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 139, ISBN 978-83-245-9550-1.
  7. A.E. Bessette, W.C. Roody, S.A. Trudell, Tricholomas of North America, 2012.
  8. H. Deng H, Y.J. Yao, Revision of three species of Tricholoma reported from China, „Mycotaxon”, 92, 2005, s. 77–84, ISSN 0093-4666.
  9. Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, s. 127, ISBN 978-83-258-0588-3.